Zabrzańskie pocztówki przedwojenne
1 |
Zapotrzebowanie na wodę przemysłową Huty Donnersmarck'a pokrywane jest wodą pochodzącą prawie wyłącznie z obydwu kopalń węgla. Ilość pobieranej wody to około 11000 m3/dobę. Na rzece Bytomce istniało również ujęcie wody, które było wykorzystywane w przypadku awarii rurociągów dostarczających wodę z kopalni. W razie potrzeby wodę można było wstępnie oczyszczać z zawiesin w stawach - osadnikach. Część wody kierowana była na koksownię do chłodzenia gazu.Stempel pocztowy z 1940r. |
2 |
W roku 1922 w oddziale wielkich pieców Huty Donnersmarck'a pracowały 4 wielkie piece, oznaczone numerami I, II, III i IV. Produkcja tych pieców wynosiła od 90 do 100 ton surówki na dobę. Wysokość pieców I i II wynosiła około 19 m, natomiast pieców III i IV wynosiła około 23 m. Piece I, II i III były wybudowane jako wolnostojące, natomiast piec nr IV został wybudowany na fundamencie. |
3 |
Na pocztówce po lewej stronie widoczne są budynki przy Haldenstraße (ul. Stalmacha) wybudowane przez Hutę Donnersmarck'a dla urzędników, w oddali widać panoramę zakładu. Po prawej stronie z charakterystyczną wieżą obserwacyjną widoczny jest budynek straży pożarnej wybudowany w 1907r.Wydawca: "Quellenverlag" V.Diwisch, Steinheim/Main |
4 |
Donnersmarckhutte (później Huta Zabrze) w latach dwudziestych. Na pocztówce widoczne kasyno dla pracowników huty oraz na ostatnim planie Szpital Miejski. Dzisiejszy widok jest zupełnie inny. W miejscu huty Donnensmarcka, która została wybudowana w latach 1850-51, powstało Centrum Handlowe "Platan".Pocztówka zapisana, bez obiebu pocztowego. |
5 |
Na pierwszym planie pocztówki widoczna jest reprezentacyjna część tzw. Koloni Piaskowej (nazwa niemiecka Sandkolonie, popularnie zwana Zandką) osiedla patronackiego huty "Donnersmarck"i bardziej z lewej, wieża i budynki straży pożarnej huty. Osiedle to, wznoszone w latach 1907-1922, stanowiło ewenement, jeśli chodzi o osiedla robotnicze tamtych czasów. Jako wyjątkowo kosztowne, o niesłychanym wówczas komforcie i starannej architekturze, opartej po części na tradycji angielskiej, wzbudziło oburzenie w kręgach przemysłowców Górnego Śląska. Osiedle, zaprojektowane przez grupę architektów z Berlina - Charlottenburga, znajduje się w tzw. Małym Zabrzu, między ulicami Bytomską i Stalmacha. |
6 |
W latach 1850-1851 powstała Donnersmarckhütte - Huta Donnersmarck'a. W roku 1872 na bazie majątku huty została utworzona spółka akcyjna Donnersmarckhütte Aktien Gesellschaft. Z okazji 50 rocznicy utworzenia spółki akcyjnej w Berlinie w 1923r. został wydany album pt. "1872-1922 Donnersmarckhütte Denkschrift zum 50 jährigen Bestehen als Aktien=Gesellschaft" opisujący historię huty.Stempel pocztowy z 1936r. |
7 |
Huta zajmowała się między innymi budową kotłów, nagrzewnic, aparatów i zbiorników wszelkiego rodzaju w nitowanym i spawanym wykonaniu dla najróżniejszych celów, w szczególności dla przemysłu chemicznego. Dla właściwej budowy maszyn istniało pięć powiązanych nawzajem hal produkcyjnych o powierzchni 5400 m2. Dwie z tych hal zajmowała tokarnia, w jednej urządzony był warsztat praktykancki. Środkowa poprzeczna hala służyła jako narzędziownia i magazyn. Na czwartej największej hali stały ciężkie obrabiarki. W ostatniej piątej hali składano z wykonanych części całe urządzenia.Wydawca: Kunstverlag Bruno Scholz, Breslau I. |
8 |
Te okazałe budynki ze spadzistymi dachami to domy urzędnicze koloni piaskowej. Huta jej budowę rozpoczęła ok. 1900 roku. Dalej w prawo w kierunku Biskupic przy ulicy Krakusa stały trochę skromniejsze domy dla robotników. Prawo zamieszkiwania posiadali tylko pracownicy huty. Dla wdów po zmarłych hutnikach stawiano obok domów drewniane baraki, gdzie znajdowały one schronienie wraz z pozostałą rodziną. Niestety żaden z nich nie doczekał do naszych czasów.Pocztówka wysłana w 1932 roku |
9 |
W celu unowocześniania produkcji w roku 1879 zakupiono na potrzeby Kopalni Concordia pierwszą prądnicę. Była to prądnica prądu zmiennego wyprodukowana przez firmę Siemens & Halske o mocy około 7 kW i 730 obrotami na minutę. Prądnica była napędzana małą maszyną parową i służyła dla pięciu lamp łukowych. Stempel pocztowy z 1900r.Wydawca: J. Mücke Zabrze, Photogr. Aufn. C. Saur, Zabrze |
10 |
Oto wspomnienie epoki węgla i stali. Ten widok mógłby być jej symbolem. Ta wielka huta stała tam gdzie dziś rozciąga się teren świątyni konsumpcji o nazwie "Platan". Rozpoznawalnym i istniejącym jeszcze budynkiem jest teatr, z lewej strony tuż pod widocznym na horyzoncie kominem.Wydawca: M. Czech |