www.zabrze.aplus.pl

Zabrzańskie pocztówki przedwojenne

Zabrzańskie pocztówki przedwojenne

www.zabrze.aplus.pl

1

Romańskie i średniowieczne katedry porównano kiedyś do współczesnych rakiet kosmicznych, nie tylko z powodu strzelistych wież, ale również zastosowania do ich budowy najnowszych zdobyczy techniki ich czasów. Strona techniczna tego stwierdzenia nie była już aktualna w czasie budowy kościoła św. Anny, ale porównanie z rakietą kosmiczną, patrząc na to zdjęcie, nie straciło nic z aktualności.

Wydawca: Rheinische Kunstverlagsanstalt Hch. Lenz Wiesbaden.
www.zabrze.aplus.pl
www.zabrze.aplus.pl

2

Architektura tego neostylowego kościoła kryje w sobie pewną zagadkę. Budowla ukazuje zarówno romańskie jak i gotyckie cechy architektury. Sama fasada natomiast skomponowana została w taki sposób, że sugeruje przebudowę romańskiego kościoła dwuwieżowego w jedno wieżową świątynie z charakterystyczną gotycką iglicą. Na obrazku przestemplowana nazwa Zabrze na Hindenburg.

Wydawca:
Georg Scholz Buchhandlung Zabrze O,-Schl. Dorotheenstr. 14
www.zabrze.aplus.pl
www.zabrze.aplus.pl

3

Ta pocztówka, mimo iż w obiegu pocztą polową znalazła się w roku 1914, jest o wiele starsza. Wykorzystuje technikę litografii i posiada jeszcze stary podział na tekst z przodu, a adres z tyłu na całej powierzchni kartki. Oprócz koścoła św. Anny zamieszczono na niej jeszcze dwa symbole Zabrza tamtych czasów. Z lewej strony zarys matki zabrzańskich parafii z kościołem św. Andrzeja. Z prawej strony kościoła kominy huty Donnersmarck.

Wydawca: Verlag von Max Czech Zabrze
www.zabrze.aplus.pl
www.zabrze.aplus.pl

4

Wyjątkowe jest w tym kościele zachowane w nienaruszonym stanie wyposażenie wnętrza z przełomu dwóch poprzednich stuleci. W większości kościołów neostylowach z tego okresu wnętrza zmieniono nie do rozpoznania w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, uważając, że nie prezentują one wartości historycznej. Wielka w tym zasługa długoletniego proboszcza tej parafii księdza Antoniego Pieruszki.

www.zabrze.aplus.pl
www.zabrze.aplus.pl

5

To ujęcie z powietrza z kościołem św. Anny w centrum kadru. Ta ulica biegnąca w środku od dołu to ul. Szramka, która przed kościołem krzyżuje się z ulicą św. Urbana. Poniżej ul. św. Urbana przebiega obecnie aleja Bohaterów Monte Cassino.

Wydawca: Kunstverlag Carl Brinkmann, Breslau I. Nr. 2 "Bohm Luftbllid"
www.zabrze.aplus.pl
www.zabrze.aplus.pl

6

Wiek XIX w. zbliżał się już do końca, a Zabrze nie posiadało szkoły średniej. Po podjęciu odpowiednich decyzji szkoła początkowo jako progimnazjum została otwarta 1 kwietnia 1900r., a jej dyrektorem został profesor Heidemann. Zajęcia lekcyjne odbywały się w pomieszczeniach szkoły kształcenia zawodowego Huty Donnersmarck'a. Ze względu na nieodpowiednie warunki zdecydowano o budowie nowego budynku.

Wydawca: Schles.Lichtdruck- u. graph. Kunstanstalt Fabian & Co., Breslau 2
www.zabrze.aplus.pl
www.zabrze.aplus.pl

7

Budowę nowego budynku zlokalizowanego przy Gimnasialstraße (ul. Sienkiewicza) róg Albrechtsraße (ul. Mochnackiego) zakończono w 1902r. 3 kwietnia 1902r. nowy budynek progimnazjum został poświęcony. W 1903r. w szkole uczyło się ponad 300 uczniów. Ilość sal lekcyjnych była niewystarczająca. Zdecydowano o dobudowie skrzydeł, którą wykonano w 1904r.

Pocztówka datowana na 1922r.
Wydawca: "Kosmos", Halberstadt.
www.zabrze.aplus.pl
www.zabrze.aplus.pl

8

W 1903r. do gimnazjum uczęszczało ponad 300 uczniów. Pierwszym dyrektorem został mianowany dr. Paul Drechsler, który z wykształcenia był językoznawcą. Posiadał również uprawnienia do nauki języka niemieckiego i francuskiego, łaciny i greki. Interesował się folklorem śląskim, był działaczem Śląskiego Towarzystwa Ludoznawczego. Opublikował dwa tomy "Zbioru obyczajów i wierzeń ludowych na Śląsku", przewodniczył Górnośląskiemu Towarzystwu Muzealnemu. Kierował szkołą do 5 kwietnia 1919r. W szkole nauczało 11 nauczycieli i 3 stażystów.

Wydawca : N. St.
www.zabrze.aplus.pl
www.zabrze.aplus.pl

9

Na pocztówce wysłanej w 1909r. z Zabrza do Bytomia znajduje się obdarzona wieloma tradycjami i najstarsza szkoła typu gimnazjalnego w Zabrzu. Założona dnia 1 kwietnia 1900r, po pierwszych dwóch latach działalności w prowizorycznych pomieszczeniach huty "Donnersmarck" przenosi się dnia 3 kwietnia 1902r. do wspaniałego budynku z czerwonej cegły wybudowanego w Zaborzu przy ulicy Gymnasialstrasse, obecnie ul. Sienkiewicza.
Pierwszym dyrektorem był aż do swej śmierci 5 kwietnia 1919r. Dr. Paul Drechsler. W roku 1906 gimnazjum odwiedzało 308 uczni, z tego 221 wyznania katolickiego, 50 ewangelickiego i 37 mojżeszowego. Nauczało wraz z dyrektorem 14 pedagogów. W tymże roku szkołę opuścili pierwsi maturzyści. W 1914r. liczyła ona 476 uczni i 28 nauczycieli. Od 1912r. szkoła nosiła imię Królowej Luizy. W 1933r. władze hitlerowskie zdegradowały to gimnazjum do rangi szkoła realnej twierdząc, że w tak uprzemysłowionym mieście jak Zabrze nauczanie z akcentem na przedmioty humanistyczne i języki klasyczne nie jest potrzebne. Po wojnie wznowiono działalność tej polskiej już szkoły dnia 14 kwietnia 1945 i dziś jest to 3 liceum ogólnokształcące.

www.zabrze.aplus.pl

Szukaj

Menu



Dobrze wiedzieć

W Zabrzu okresu wojennego znajdowały się również hitlerowskie obozy pracy. Dwa z nich były filiami obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Męski otwarty w październiku 1941 roku, zamknięty 19.01.1945 roku. W chwili "ewakuacji" do podobozu Gliwice II liczył sobie 50 więźniów. Zatrudnieni byli w koksowni Concordia i przy produkcji amunicji w Hucie Donnersmarck (Zabrze). W drugim, do pracy przy produkcji amunicji w tejże hucie zmuszano w okresie od sierpnia 1944r. do 19.01.1945r. więźniarki w liczbie 470 - stan z 30.12.1944r. Kobiety z obozu "ewakuowano" do podobozu w Gliwicach oraz do obozów Gross-Rosen i Bergen-Belsen. Następne dwa mieściły się w Biskupicach i przeznaczone były dla więźniów żydowskich. Mężczyźni, w okresie od maja 1943r. do lutego 1944r. pracowali na kolei przy dworcu Borsigwerk. Kobiety od czerwca 1943r. do marca 1944r. zmuszane były do zajmowania się magazynem i kuchnią.

Losowe zdjęcie

foto - Dariusz Walerjański

więcej»

Dobrze wiedzieć

Zabrze jest miastem wędrówki nie tylko ludów, ale także rzeźb. Mowa o pięciu postaciach autorstwa Roberta Bednorza wykonanych w 1927 roku i stojących dziś przy I Liceum przy ulicy Wolności. Rzeźby stanęły tam dopiero w roku 1939, a wcześniej widziano je przed budynkiem szkoły na placu Traugutta. Czyżby ożyły i wybrały się na spacer po Zabrzu? W rozwiązaniu zagadki pomógł artykuł z "Gońca Górnośląskiego" ( Der Oberschlesische Wanderer) z 22 stycznia 1939 roku który opisuje że rzeźby, zaprojektowane przez architekta Schmidt już w 1927 roku jako element budynku obecnego I Liceum, nie spodobały się zabrzańskim socjaldemokratycznym radnym i spoczęły najpierw w piwnicach szkoły realnej przy placu Traugutta. Z katakumb wyciągnęła je dopiero nowa faszystowska władza, która przejęła stery w Niemczech, a więc i w Zabrzu w 1933 roku i ustawiła przed portykiem szkoły w której wcześniej leżały schowane. W styczniu 1939 roku odbył się ostatni etap ich wędrówki i stanęły na miejscu swego pierwotnego przeznaczenia, przy I liceum. Na tym zakończyła się chyba już ich epopeja.

Losowe zdjęcie

foto - Ryszard Kipias

więcej»