Huta Donnersmarck

Zabrzańskie pocztówki przedwojenne - przemysł

www.zabrze.aplus.pl - kliknij, zobacz duże zdjęcie

1

Na pierwszym planie pocztówki widoczna jest reprezentacyjna część tzw. Koloni Piaskowej (nazwa niemiecka Sandkolonie, popularnie zwana Zandką) osiedla patronackiego huty "Donnersmarck"i bardziej z lewej, wieża i budynki straży pożarnej huty. Osiedle to, wznoszone w latach 1907-1922, stanowiło ewenement, jeśli chodzi o osiedla robotnicze tamtych czasów. Jako wyjątkowo kosztowne, o niesłychanym wówczas komforcie i starannej architekturze, opartej po części na tradycji angielskiej, wzbudziło oburzenie w kręgach przemysłowców Górnego Śląska. Osiedle, zaprojektowane przez grupę architektów z Berlina- Charlottenburga, znajduje się w tzw. Małym Zabrzu, między ulicami Bytomską a Stalmacha.

kliknij, zobacz duże zdjęcie
www.zabrze.aplus.pl - kliknij, zobacz duże zdjęcie

2

W latach 1850-1851 powstała Donnersmarckhütte - Huta Donnersmarck'a. W roku 1872 na bazie majątku huty została utworzona spółka akcyjna Donnersmarckhütte Aktien Gesellschaft. Z okazji 50 rocznicy utworzenia spółki akcyjnej w Berlinie w 1923r. został wydany album pt. "1872-1922 Donnersmarckhütte Denkschrift zum 50 jährigen Bestehen als Aktien=Gesellschaft" opisujący historię huty.

Stempel pocztowy z 1936r.
kliknij, zobacz duże zdjęcie
www.zabrze.aplus.pl - kliknij, zobacz duże zdjęcie

3

Huta zajmowała się między innymi budową kotłów, nagrzewnic, aparatów i zbiorników wszelkiego rodzaju w nitowanym i spawanym wykonaniu dla najróżniejszych celów, w szczególności dla przemysłu chemicznego. Dla właściwej budowy maszyn istniało pięć powiązanych nawzajem hal produkcyjnych o powierzchni 5400 m2. Dwie z tych hal zajmowała tokarnia, w jednej urządzony był warsztat praktykancki. Środkowa poprzeczna hala służyła jako narzędziownia i magazyn. Na czwartej największej hali stały ciężkie obrabiarki. W ostatniej piątej hali składano z wykonanych części całe urządzenia.

Wydawca: Kunstverlag Bruno Scholz, Breslau I.
kliknij, zobacz duże zdjęcie
www.zabrze.aplus.pl - kliknij, zobacz duże zdjęcie

4

Te okazałe budynki ze spadzistymi dachami to domy urzędnicze koloni piaskowej. Huta jej budowę rozpoczęła ok. 1900 roku. Dalej w prawo w kierunku Biskupic przy ulicy Krakusa stały trochę skromniejsze domy dla robotników. Prawo zamieszkiwania posiadali tylko pracownicy huty. Dla wdów po zmarłych hutnikach stawiano obok domów drewniane baraki, gdzie znajdowały one schronienie wraz z pozostałą rodziną. Niestety żaden z nich nie doczekał do naszych czasów.

Pocztówka wysłana w 1932 roku
kliknij, zobacz duże zdjęcie
www.zabrze.aplus.pl - kliknij, zobacz duże zdjęcie

5

W celu unowocześniania produkcji w roku 1879 zakupiono na potrzeby Kopalni Concordia pierwszą prądnicę. Była to prądnica prądu zmiennego wyprodukowana przez firmę Siemens & Halske o mocy około 7 kW i 730 obrotami na minutę. Prądnica była napędzana małą maszyną parową i służyła dla pięciu lamp łukowych. Stempel pocztowy z 1900r.

Wydawca: J. Mücke Zabrze, Photogr. Aufn. C.Saur, Zabrze
kliknij, zobacz duże zdjęcie
www.zabrze.aplus.pl - kliknij, zobacz duże zdjęcie

6

Różne oddziały Huty Donnersmarck'a zaopatrywane były w parę z kilku centralnych kotłowni. Na Kopalni Concordia parę produkowała kotłownia w której zainstalowanych było 12 kotłów parowych o powierzchni ogrzewanej 156 m2. Dla uniknięcia strat kondensacji 6 kotłów posiadało przegrzewacze pary o powierzchni ogrzewanej 67 m2. Głównymi odbiorcami pary były maszyny wyciągowe, parowe pompy i kompresory. Kotły produkowały parę o ciśnieniu roboczym 8 atm i temperaturze 3000C.

kliknij, zobacz duże zdjęcie
www.zabrze.aplus.pl - kliknij, zobacz duże zdjęcie

7

W centrum Zabrza na terenach byłego dominium w latach 1850-1851 Guido Henckel von Donnersmarck wybudował zakład przemysłowy, który został nazwany Donnersmarkhütte (Huta Donnersmarcka). W roku 1856 cztery wielkie piece wyprodukowały 120.000 cetnarów surówki (1 cetnar = 50 kg).

Stempel pocztowy z 1900r.
wydawca: Verlag Josef Reisch, Zabrze O.-S.
kliknij, zobacz duże zdjęcie
www.zabrze.aplus.pl - kliknij, zobacz duże zdjęcie

8

17 listopada 1872r. utworzona została spółka aukcyjna Donnersmarkhütte Oberschlesische Eisen- und Kohlenwerke Aktien Gesellschaft (Huta Donnersmarck Górnośląskie Zakłady Żelaza i Węgla Spółka Akcyjna). W skład spółki weszła huta, kopalnia Concordia i koksownia wybudowana przy kopalni.

Wydawca: Verlag C.W.Mierzwa, Hindenburg, Oberschl.
kliknij, zobacz duże zdjęcie

Szukaj

Menu

Dobrze wiedzieć


Losowe zdjęcie

Dobrze wiedzieć